ماده: هر چیزی که در اطراف ما وجود دارد ماده است.
برای اینکه چیزی ماده در نظر گرفته شود باید دو خاصیت به نام جرم و حجم داشته باشد.
جرم: مقدار ماده ی تشکیل دهنده ی هر جسم را جرم آن جسم می گویند.
حجم: به مقدار جایی که اجسام می گیرند، حجم گفته می شود.
در نتیجه هر ماده ای که در اطراف ماست دارای جرم و حجم می باشد یعنی هم از موادی تشکیل شده و هم جایی را اشغال می کند.
مواد به سه حالت جامد، مایع و گاز وجود دارد.
گاز: به موادی مانند هوا که در همه جای ظرف پخش می شوند گاز می گویند. گازها حجم و شکل مشخصی ندارند و ذرات تشکیل دهنده آن چیدمان واقعی ندارند. در واقع این ذرات به راحتی می توانند از کنار یکدیگر حرکت کند و فاصله ی بین آنها می تواند افزایش یا کاهش یابد.
در اطراف ما هوا وجود دارد.هوا ماده ای به حالت گاز است و جرم دارد. هوا بی رنگ است و دیده نمی شود، امّا هنگامی که باد می وزد، هوا را روی پوست خود احساس می کنیم.
مایع: مایعات می توانند جریان یابند و شکل مشخصی ندارند و شکل ظرفی را که در آن ریخته می شوند به خود می گیرند.
آب رایج ترین مایع روی زمین است و سطح قابل توجهی از سطح زمین را می پوشاند.
حجم مایعات را با ظروفی که اندازه ی مشخصی دارند اندازه می گیرند.
واحد اندازه گیری حجم مایعات میلی لیتر و لیتر است.
جامد: جامدها همیشه شکل های مشخص و اندازه های مختلفی دارند.
جرم اجسام را با ترازو اندازه می گیرند.
واحد اندازه گیری جرم اجسام گرم، کیلوگرم و تن است.
نکته1: مواد جامد و مایع قابل دیدن هستند امّا بیشتر مواد گازی شکل دیده نمی شوند، به همین دلیل تشخیص دادن آن ها دشوار است.
نکته2: گازها هم مانند مواد جامد و مایع جرم دارند.
نحوه ی کار با شبیه ساز
همان طور که در شبیه ساز مشاهده می کنید جرم (مقدار ماده ی تشکیل دهنده) مشخصی را به ما داده که با انتخاب هر کدام از حالت های ماده یعنی جامد ، مایع و گاز حجم (فضایی که اشغال می کنند) را به ما نشان می دهد .
با انتخاب اجرا نحوه ی حرکت ذرات تشکیل دهنده را می توان مشاهده کرد.
نمایش نیروهای جاذبه به ما در مشاهده این نیرو در حالت های مختلف ماده (اگر وجود دارد و یا نحوه ی آن) کمک می کند.
سوالات:
1- حالت های مواد در اطراف خود را مشخص کنید؟
2- به نظر شما با چه آزمایشی می توان نشان داد که گازها جرم دارند؟